Şeftali ağaçları (Prunus persica), çıplak dallarda erken ilkbaharda pembe çiçekler taşıyan çekici manzara bitkileridir. Yapraklar söğüt yaprağı gibi uzun ve biraz sarkıktır. Şeftali ağaçlarının çoğu uzun yaşamaz ve ikliminize bağlı olarak en hırslı bahçıvan için bile zorlayıcı olabilir. Ancak kararlıysanız ve doğru koşulları ve bakımı sağlarsanız şeftali ağaçları her bahçeye lezzetli ve göz alıcı bir katkı olacaktır.
İklim
Şeftali ağaçları, nektarin ve kayısı ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı'nın bitki sertliği 5 ila 9. bölgelerinde gelişir. Yetiştiriciler dayanıklı şeftali çeşitleri geliştirmiş olsalar da, yetiştirme bölgeleri elma ve kirazlarla karşılaştırıldığında hala oldukça sınırlıdır.
Şeftali ağaçları uzun bir büyüme mevsimine ihtiyaç duyar ve soğuk havaya karşı güçlü bir nefrete sahiptir. Bu da donsuz mevsimin beş aydan kısa olduğu bölgelerde sıkıntı yaşamalarına neden oluyor. Çiçek tomurcukları da sürpriz ilkbahar donlarına karşı çok hassastır. Tüm şeftali ağaçlarının sağlıklı çiçek ve meyve üretebilmesi için soğuma süresine ihtiyacı vardır. Soğutma süresi saat cinsinden ifade edilir ve 45 derece F'nin altındaki saat sayısını yansıtır.
Toprak
Şeftali ağaçları sıcaklık konusunda olduğu kadar toprak konusunda da titizdir. Şeftali hafif bahçe toprağını tercih eder ve ağır killi toprağı iyi tolere etmez. Kuru ve biraz kumlu topraklar titiz şeftali ağaçları için en iyisidir.
Ekim İpuçları
Şeftali ağaçları en az sekiz saat güneş gören ve yabani meyve ağaçlarından veya çalılıklardan uzakta olan bölgelerde en iyi performansı gösterir. Hafif bir tepeye veya eğime ekim yapmak, iyi toprak drenajını teşvik edecektir. Tüm meyve ağaçları gibi şeftaliler de gelişebilmek için iyi hava akışına ihtiyaç duyarlar ancak aşırı rüzgarlara maruz kalacakları alanlara yerleştirilmeyi sevmezler. Şeftali ağaçlarını tohumlardan dikebilseniz de bu zordur. Bahçe alanınıza ve yetiştirme bölgenize uygun sağlıklı çeşitleri seçmek her zaman en iyisidir.
Bakım
Şeftali ağaçları hızlı büyüme eğilimindedir ve bu nedenle genellikle gübrelemeye ihtiyaç duymazlar. Gübreleme yapacaksanız bunu ilkbahar başında yapın. Hava akışını ve ışığı sınırlayan orta dalları çıkarmak için genç şeftali ağaçları hafifçe budanmalıdır. Budama için en iyi zaman çiçeklenmeden hemen sonradır. Şeftali ağaçları olgunlaştığında, yüksekliği kontrol etmek (genellikle iki buçuk metreye kadar), ölü veya hastalıklı dalları çıkarmak ve ağacın ortasındaki hava akışını korumak için budama yapılabilir.
Sorunlar
Sağlıklı bir şeftali ağacı, zararlılara ve hastalıklara karşı hasta bir ağaçtan daha iyi korunabilir. Böceklerin düzenli olarak kontrol edilmesi aynı zamanda hasarın ve hastalığın yayılmasının en aza indirilmesine de yardımcı olacaktır.
Şeftali yaprağı kıvrılması, enfekteli yaprakların kıvrılmasına, kırışmasına, sararmasına ve ağaçtan düşmesine neden olan bir mantar hastalığıdır. Bu hastalıktan korunmak için dayanıklı çeşitleri tercih etmek en doğrusu.
Şeftali çatlaması bir hastalık değil, şeftali çekirdekleri oluşurken değişen sıcaklıklardan veya donma-çözülme dönemlerinden kaynaklanabilecek fizyolojik bir bozukluktur. Ayrıca havanın çok kuru olması ve hasattan önce aniden ıslanması durumunda da meydana gelebilir. Çekirdekler bölünür ve meyveler bazen şekilsiz olur ve çürümeye karşı hassastır. Sağlıklı bir malç tabakası, kuraklık dönemlerinde sulamanın yanı sıra nem kaybını da önlemeye yardımcı olabilir. Hasat zamanı yaklaşırken aşırı sulamamaya dikkat edin.
Popüler Çeşitler
Büyüme bölgenize uygun çeşitlerin listesi için yerel Kooperatif Uzatma Ofisinize danışın. Aşağıda ev bahçelerinde kullanılan bazı popüler çeşitlerin bir listesi bulunmaktadır. Aksi belirtilmediği sürece bu çeşitler USDA bitki sertliği 5 ila 9 arasındaki bölgelerde hayatta kalacaktır.
- Babcock: Bu aile yadigarı çeşidinin beyaz etli, taşlı meyvesi vardır ve erken üretir. En iyi sonuçlar için dört yüz saatlik soğutma sıcaklığı gereklidir.
- Erken Kırmızı Cennet: Bu yapışkan taş meyve ağacının eti sarıdır ve 800 saatlik soğutma süresi gerektirir.
- Hint Kanı: Yaprak kıvrılmasına dayanıklı olan bu şeftalinin çekici beyaz ve kırmızı çizgili eti vardır ve en iyi meyve üretimi için 900 soğutma saati gerekir.
- Reliance: Bu şeftali ağacı, USDA bitki sertliği bölgesi 4'teki koşullarda hayatta kalabilen az sayıdaki ağaçtan biridir. 1000 soğutma saati gerektiren bu şeftali, sarı eti olan bir serbest taş çeşididir.
- Haziran Altını: Körfez Kıyısı boyunca ve Teksas'ta popüler olan bu büyük, sarı etli tutunma taşı çeşidi, 600 saatlik soğutma sıcaklığı gerektirir.
Şeftali Ağacının Tarihi
Günümüz şeftali çeşitlerinin ilk olarak güney Çin'de yetiştirildiği ve şeftali ağacının tüm meyve ağaçları arasında en "yabancı" olduğu düşünülüyor. Güney Çin'deki iklim, ticari şeftali üretiminin çoğunun gerçekleştiği güneydoğu Amerika Birleşik Devletleri'nin iklimine çok benzer. Hem şeftalilerin hem de kuzenleri nektarinlerin, ipek ticaretini İran'a kadar takip ederek, burada geniş çapta yetiştirildikleri düşünülüyor. Aslında persica kelimesi "İran'dan" anlamına gelir. Romalılar ve Yunanlılar, MÖ 400'lerden itibaren Avrupa'nın her yerine şeftali dağıttılar. İspanyollar Florida'ya varır varmaz şeftali ağaçları diktiler. 1700'lerin başlarında şeftali ağaçları Virginia coğrafyasının temel dayanağıydı ve eyaletin güneydoğu kesiminde gelişiyordu. Şeftali ağacının tarihi hakkında ek bilgi The Fruit Gardener's Bible'da mevcuttur.
Bereketli Hasat
Şeftalilerin tamamen olgunlaştığında toplanması en iyisidir ve hafif bir bükülme ile ağaç dalından kolayca ayrılmalıdır. Standart olgun bir şeftali ağacı, mevsim başına 4 ila 6 kile arasında meyve verecektir. Yıkanmamış şeftalileri buzdolabı gibi serin bir yerde beş güne kadar saklayın. Meyveyi plastik bir torbaya koymak nemin korunmasına yardımcı olur.
