Birçok kişi demans ve Alzheimer'ın aynı hastalık olduğunu varsayar. Ama ikisi aslında farklıdır. Bunlardan biri aslında bir hastalık değil, bir dizi semptomdur. Demans ile Alzheimer'ı incelerken farklılıkları anlamak önemlidir.
Demans ve Alzheimer
Demans kendi başına bir hastalık değildir. Demansa neden olan durum veya hastalığa ve beynin etkilenen bölgesine bağlı olarak değişen bir grup belirti ve semptomdur. Demansın bilinen seksenden fazla nedeni vardır ve en bilineni Alzheimer hastalığıdır.
Birçok kişi demans ve Alzheimer terimlerini birbirinin yerine kullansa da aynı şeyi kastetmiyorlar; ikisi arasında önemli farklar var.
Demans
Demans kelimesi, tamamı kişinin entelektüel ve zihinsel işlevlerinin kaybını içeren birçok farklı durumu kapsayan tıbbi bir terimdir. Demans beyinde meydana gelen değişiklikler nedeniyle oluşur; çok hızlı veya çok yavaş ilerleyebilen nörolojik bir hastalıktır. Bununla birlikte, tüm demans vakaları ilerleyicidir ve bilişsel becerilerde düşüşe ve günlük yaşam aktivitelerini yerine getirememeye yol açar.
Beynin etkilenen alanına ve bunamaya neden olan duruma veya hastalığa bağlı olarak aşağıdaki zihinsel işlevler ve bilişsel beceriler etkilenebilir:
- Bellek
- Akıl yürütme
- Yargı
- Düşünme
- Uzaysal beceriler
- İletişim
- Koordinasyon
- Dikkat
Demans hastası bir kişi zorluk yaşayabilir:
- Başlangıçtan önce tanıdık olan insanları ve yerleri tanımak
- Son olayları hatırlamak
- Nesnelerin adlarını hatırlamak
- Yeni bilgileri hatırlamak
- Düşüncelerini ifade etmek için doğru kelimeleri bulmak
- Basit hesaplamalar yapma
- Ruh halini kontrol etmek
- Davranışı kontrol etme
- Yeni bilgileri öğrenme veya işleme
- Planlama
- Düzenleme
Demans ayrıca kişinin kişiliğinde ve davranışında değişikliklere veya halüsinasyonlara neden olabilir. Demans hastası bir kişi şu belirtileri gösterebilir:
- Kafa karışıklığı
- Saldırganlık
- Ajitasyon
- Depresyon
- Paranoya
Demans hastası bir kişinin bozulmuş bilişsel işlevleri zamanla o kadar şiddetli hale gelir ki, kişinin kişisel, mesleki ve sosyal alanlar da dahil olmak üzere tüm alanlarda günlük yaşamındaki normal aktivitelerini yerine getirme yeteneğini etkiler.
Alzheimer Hastalığı
Alzheimer hastalığı demansa neden olabilecek birçok hastalık, sendrom ve durumdan biridir. Birçok kişi Alzheimer hastalığından bahsederken yanlışlıkla demans terimini kullanıyor; ancak Alzheimer hastalığı demansın birçok nedeninden yalnızca biridir.
Amerika Birleşik Devletleri'nde demansın önde gelen nedeni olan Alzheimer hastalığı şu anda 5,3 milyondan fazla insanı etkiliyor. Hastalık, tüm demans vakalarının yaklaşık yüzde yetmiş beş ila seksenini oluşturur ve seksen beş yaş ve üzeri tüm insanların neredeyse yüzde ellisini etkiler. Ancak Alzheimer Hastalığı yaşlı bireylerde yaygın olsa da yaşlanma sürecinin normal bir parçası değildir.
Alzheimer hastalığının semptomları ve belirtileri şunlardır:
- Hafıza kaybı
- Konuşarak veya yazarak kendilerini dil yoluyla ifade etmede zorluk
- Dili anlamada zorluk
- Problem çözmede zorluk
- Plan yapmada zorluk
- Adımları tekrar izlemede zorluk
- Eşyaları kaybetmek veya yanlış yere koymak
- Tanıdık şeyleri tanımlamada zorluk
- Günlük, düzenli ve tanıdık görevleri tamamlamada zorluk
- Mekansal ilişkilerle ilgili sorunlar
- Görsel görüntülerle ilgili sorunlar
- Aileden, arkadaşlardan veya sosyal durumlardan çekilme
- Kafa karışıklığı
- Kötü muhakeme
Alzheimer'ın Aşamaları
Bir kişi Alzheimer hastalığına yakalandığında semptomlar yavaş yavaş ortaya çıkar ve zamanla kötüleşir. Hastalığın üç aşaması vardır:
- Erken veya hafif evre
- Orta veya orta aşama
- Geç veya şiddetli evre
Hastalık ilerledikçe ve semptomlar daha şiddetli hale geldikçe, Alzheimer hastalığı olan kişiler genellikle bilişsel sorunların yanı sıra fiziksel ve işlevsel zorluklar da yaşarlar. Bu, beyin hücrelerinin yanı sıra sinir sisteminin diğer kısımlarındaki hücrelerin dejenerasyonunun bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Alzheimer Hastalığının Teşhisi
Bir kişi Alzheimer hastalığına yakalandığında bunu diğer demans nedenlerinden ayırmak çoğu zaman zordur. Tıp uzmanları Alzheimer teşhisini, hasta ve yakın bir aile üyesi veya arkadaşı tarafından sağlanan bilgilerin yanı sıra çeşitli testlerin sonuçlarına dayanarak koyarlar.
Doktorlar tanıyı şunlara dayanarak koyar:
- Bir kişinin yaşadığı belirtiler
- Semptomların seyri ve şekli
- Tam bir sağlık geçmişi
- Zihinsel durum değerlendirmeleri
- Nörolojik değerlendirmeler
- Fiziksel muayeneleri tamamlayın
- Elektrokardiyogram
- Kan analizi
- İdrar analizi
- Olası MRI veya BT
Muayene ve test bulguları Alzheimer hastalığı tanısına işaret ediyorsa, konulan tanı ya "olası Alzheimer hastalığı" ya da "olası Alzheimer hastalığı" dır. Bu şekilde teşhis koyuyorlar çünkü Alzheimer hastalığının kesin teşhisini ancak kişi öldükten ve beyin dokusunun bir nöropatolog tarafından incelenmesinden sonra yapabiliyorlar.
